Ο Δάσκαλος που Υποσχέθηκε τη Θάλασσα / El maestro Que Prometio el Mar / Πατρίσια Φον / 2023 / 105 λεπτά
Η Αριάδνα ανακαλύπτει ότι ο παππούς της, που εδώ και καιρό παραμένει συνεχώς σιωπηλός, ψάχνει τα ίχνη του πατέρα του, που είχε εξαφανιστεί κατά τον ισπανικό εμφύλιο. Αποφασίζει λοιπόν να ταξιδέψει στο ορεινό χωριό της βόρειας Ισπανίας, τόπο γέννησης του παππού, για να ξετυλίξει το κουβάρι των δραματικών γεγονότων πριν και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου. Ψάχνοντας όσους ντόπιους παρέμεναν στη ζωή, όλες τους οι διηγήσεις συγκλίνουν σε ένα εμβληματικό όσο και χαρισματικό πρόσωπο: Τον δάσκαλο του χωριού Αντόνιο Μπενάγιες, που αποπειράθηκε να εφαρμόσει στο απομονωμένο ορεινό χωριό την πρωτοποριακή μέθοδο διδασκαλίας του Γάλλου εκπαιδευτικού Φρενέ. Ο Αντόνιο Μπενάγιες κατάφερε να εμπνεύσει τα παιδιά να διαλέξουν τις κλίσεις τους και τους υποσχέθηκε να τους δείξει τη θάλασσα που μέχρι τότε δεν είχαν ποτέ τους δει. Η ταινία είναι βασισμένη στην πραγματική ιστορία του Αντόνιο Μπενάγιες.
Στο ξεκίνημα της ταινίας, όταν η Αριάδνα στέκεται πάνω από τον ανοιχτό ομαδικό τάφο των δολοφονημένων από τους φαλαγγίτες του Φράνκο δακρύζουν τα μάτια σου. Εκείνη τη στιγμή περνούν από μπροστά σου η αναζήτηση του τάφου του Λόρκα, οι ταξιαρχίες από ολόκληρο τον κόσμο που πολέμησαν τον φασισμό, η περηφάνια, ο πόνος και η σιωπή των οικογενειών των αγνοουμένων για δεκαετίες, η σπουδαία απόφασή τους να μην αφήσουν την ιστορική μνήμη να σβήσει.
Περνούν από μπροστά σου οι δικτατορίες και ο αποτροπιασμός σε ολόκληρο τον κόσμο. Ταινίες που έχουν τέτοιες σκηνές ή αναφέρονται εκεί, ο «Λαβύρινθος του Πάνα», το «Πνεύμα του Μελισσιού», οι «Παράλληλες Μητέρες», οι «Μητέρες μας», κι ας μιλά η συγκεκριμένη για τη Γουατεμάλα. Ο δάσκαλος Ραμόν Αθίν και η συμβολή στην ταινία του Μπουνιουέλ «Las Hurdes - Γη χωρίς ψωμί» και την ταινία «Ο Μπουνιουέλ στον Λαβύρινθο με τις Χελώνες», που αφηγείται την ιστορία της.
Κι ύστερα η ψυχή σου φωτίζει, ο υπέροχος κόκκινος δάσκαλος δεν διδάσκει μόνο γραφή κι ανάγνωση, αλλά δείχνει στα παιδιά πώς να σκέφτονται, τα παρακινεί να δημιουργήσουν ομαδικά, να εκφράσουν ό,τι σκέφτεται το μυαλουδάκι τους. Μοιάζει λες και ο Μπενάγιες, οι «σαν τον Μπενάγιες» της εποχής που πάνω από 40 δολοφονήθηκαν σε εκείνα τα χώματα, να ξεκαρφώνουν σαν σκουριασμένες πρόκες από μια πόρτα κλειστή τους φόβους και τις προκαταλήψεις των παιδιών, για να ελευθερωθεί η φαντασία τους.
Τούτη η ταινία σε ξεδιψάει σαν γάργαρο νερό γιατί σε βυθίζει στην ιστορία των ανθρώπων και σου προκαλεί δίψα, σαν το θαλασσινό νερό του τετραδίου, γιατί θέλεις να κρατήσει κι άλλο, να διηγηθεί κι άλλες ιστορίες, να γυριστούν κι άλλες ταινίες σαν κι αυτή. Η Παιδαγωγική Ομάδα «Σκασιαρχείο», που υποστηρίζει αυτήν την ταινία, θα παρουσιάζει σταδιακά, μέσα από προβολές και νέες εκδόσεις, το έργο του σπουδαίου δασκάλου.
